ട്രാൻ-1 ഫോമിലെ പിശക് നികുതിദായകന്റെ അവകാശം ഇല്ലാതാക്കുമോ?; ട്രാൻസിഷണൽ ക്രെഡിറ്റ് നിഷേധിക്കാനാവില്ല:- കേരള ഹൈക്കോടതി

കൊച്ചി ∣ ജിഎസ്ടി സംവിധാനത്തിലേക്ക് മാറുമ്പോൾ ട്രാൻ-1 ഫോമിൽ മനുഷ്യ പിശക് സംഭവിച്ചതിനെ അടിസ്ഥാനമാക്കി ട്രാൻസിഷണൽ ഇൻപുട്ട് ടാക്സ് ക്രെഡിറ്റ് (ITC) നിഷേധിക്കാനാവില്ല എന്ന് കേരള ഹൈക്കോടതി വ്യക്തമായി വിധിച്ചു. എം.പി. റപ്പായി ആൻഡ് സൺസ് വേഴ്സസ് യൂണിയൻ ഓഫ് ഇന്ത്യ എന്ന കേസിലാണ് ബഹുമാനപ്പെട്ട ഹൈക്കോടതി ഈ പ്രധാന വിധി പുറപ്പെടുവിച്ചത്.

മനുഷ്യ പിശകിനാൽ നിയമപരമായ അവകാശം നഷ്ടപ്പെടുത്താനാകില്ല

കേരള മൂല്യവർധിത നികുതി നിയമപ്രകാരം രജിസ്റ്റർ ചെയ്തിരുന്ന ഹർജിക്കാരൻ, 2017 ജൂലൈ 1-ന് പ്രാബല്യത്തിൽ വന്ന GST സംവിധാനത്തിലേക്ക് മാറിയിരുന്നു.

പഴയ നികുതി സംവിധാനത്തിൽ (VAT) നിന്നുള്ള ഇൻപുട്ട് ടാക്സ് ക്രെഡിറ്റ് (ITC) ട്രാൻസിഷൻ ചെയ്യാനായി TRAN-1 ഫോം സമർപ്പിക്കുമ്പോൾ, ഇൻവോയ്‌സ് തീയതിയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പട്ടിക 7(b)-ൽ പിശക് സംഭവിച്ചതിനാൽ അപേക്ഷ അപ്‌ലോഡ് ചെയ്യാൻ കഴിഞ്ഞില്ല.

ഹർജിക്കാരൻ അവസാന തീയതിയായ 2022 നവംബർ 30 ന് തന്നെ ഫയൽ ചെയ്യാൻ ശ്രമിച്ചെങ്കിലും, പോർട്ടൽ പിശക് മൂലം ഫയൽ അപ്‌ലോഡ് പരാജയപ്പെട്ടു. എന്നാൽ, അധികാരികൾ അത് “മനുഷ്യ പിശക്” ആണെന്നും സാങ്കേതിക തകരാർ അല്ലെന്നും വാദിച്ചു.

ഹൈക്കോടതിയുടെ വിലയിരുത്തൽ

കോടതി നിരീക്ഷിച്ചത് —

 “ഒരു ആത്മാർത്ഥമായ മനുഷ്യ പിശകിനെ അടിസ്ഥാനമാക്കി നികുതിദായകന്റെ നിയമപരമായ അവകാശം നിഷേധിക്കാനാവില്ല. നികുതിദായകൻ നിയമപരമായ സമയപരിധിക്കുള്ളിൽ അപേക്ഷ സമർപ്പിക്കാൻ ശ്രമിച്ചതാണ്, അതിനാൽ അവന്റെ അവകാശം സംരക്ഷിക്കപ്പെടണം.”

കോടതി വ്യക്തമാക്കി, അപേക്ഷ സമർപ്പിക്കാൻ ശ്രമം അവസാന തീയതിക്കുള്ളിൽ തന്നെയായതിനാൽ, ഹർജിക്കാരന് TRAN-1 ഫോം വീണ്ടും സമർപ്പിക്കാനുള്ള അവസരം നൽകണം.

സുപ്രീം കോടതി നിലപാട് ആവർത്തിച്ചു

കേരള ഹൈക്കോടതി, Aberdare Technologies Pvt. Ltd. v. CBIC (2025) എന്ന സുപ്രീം കോടതി വിധി ഉദ്ധരിച്ച്,

> “മനുഷ്യ പിശകുകൾക്കും കണക്കുപിശകുകൾക്കും പരിഹാരാവകാശം നിഷേധിക്കാൻ സോഫ്റ്റ്‌വെയർ പരിമിതികൾ കാരണമാകാൻ പാടില്ല,”

എന്ന് സുപ്രീം കോടതി പറഞ്ഞത് ആവർത്തിച്ചു.

അതുപോലെ Blue Bird Pure Pvt. Ltd., Bhargava Motors, Kusum Enterprises തുടങ്ങിയ ഡൽഹി ഹൈക്കോടതി കേസുകളും പരാമർശിച്ചു.

കോടതിയുടെ നിർദ്ദേശം

കോടതി ഉത്തരവിട്ടത് —

> “ഈ വിധിയുടെ പകർപ്പ് ലഭിച്ചതിന് ശേഷം ഒരു മാസത്തിനുള്ളിൽ TRAN-1 ഫോം അപ്‌ലോഡ് ചെയ്യാനുള്ള സൗകര്യം ഒരുക്കണം. അതിനുശേഷം ഹർജിക്കാരൻ മൂന്നു ആഴ്ചയ്ക്കുള്ളിൽ അപേക്ഷ സമർപ്പിക്കുകയാണെങ്കിൽ, അത് നിയമപരമായ സമയപരിധിക്കുള്ളിൽ സമർപ്പിച്ചതുപോലെ പരിഗണിക്കണം.”

നികുതിദായകന്റെ ആത്മാർത്ഥമായ ശ്രമം പോർട്ടൽ പിശകുകളോ മനുഷ്യ പിശകുകളോ കാരണം നഷ്ടപ്പെടരുത് എന്നതാണ് ഹൈക്കോടതി ഉറപ്പിച്ചത്.

“മനുഷ്യ പിശക് നികുതിദായകന്റെ നിയമപരമായ അവകാശം ഇല്ലാതാക്കാൻ പാടില്ല — സോഫ്റ്റ്‌വെയർ പരിമിതികൾക്ക് നിയമത്തിന് മീതെ അധികാരം ഇല്ല,” എന്ന ഹൈക്കോടതിയുടെ വിധി നികുതിദായകർക്ക് വലിയ ആശ്വാസമായി.